آما و اگرهای آبگیری سد چمشیر
تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۰۴۸۵۹
یک کارشناس حوزه آب از وزارت نیرو جلوگیری از توسعه و مصارف بیش از حد آب را خواستار شد، تاکید کرد: تنها در صورتی که آبگیری چمشیر منجر تعدیل شوری خاک و آب منطقه و تولید انرژی برق آبی شود، این اقدام مناسب است.
به گزارش ایران اکونومیست، سد «چمشیر» در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان در استان کهگیلویه و بویراحمد و روی رودخانه زهره در مراحل پایانی ساخت قرار دارد و شمارش معکوس برای آبگیری آن نگرانیها را در خصوص تکرار یک فاجعه دوچندان کرده است؛ سدی که روی سازند گچساران، یعنی همان سازندی که سد گتوند روی آن بنا شده، ساخته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
علی سلاجقه - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - اوایل آذرماه گفته بود که تا وزارت نیرو نتایجش را درباره آبگیری سد چمشیر ندهد، نمیتوانیم پاسخ دهیم. اکنون پس از گذشت حدود یک ماه وی دوباره گفته است که ما قبلاً هم اعلام کردیم که اجازه گتوند دوم را نمیدهیم و مواضع ما همین است تا راستیآزمایی انجام شود. کارشناسان ما و وزارت نیرو مشغول کارهای میدانی هستند و بعد از مشخص شدن نتایج آن اعلام موضع میکنیم و هیچگونه آبگیری فعلاً انجام نمیشود. این در حالیست که اکنون سد چمشیر در آستانه آبگیری است. این خبر با وجود اینکه هنوز وزارت نیرو نظر نهایی خود را اعلام نکرده است به گوش میرسد.
بیشتر بخوانید: آبگیری «چمشیر» را حداقل یکسال عقب بیندازید
آنچه تاکنون درخصوص احداث و آبگیری این سد از کارشناسان محیط زیست شنیدهایم، خساراتی است که بر منطقه تحمیل میشود. هدف از احداث این سد، آبدهی به اراضی کشاورزی در پاییندست استان کهگیلویه همچنین بوشهر و تامین آب شرب برای مردم این مناطق بوده است.
در اردیبهشتماه سال ۹۲ بود که مدیرعامل وقت شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با اشاره به کلنگ زنی بلندترین سد بتنی دو قوسی جهان در ایران، بهره برداری از بلندترین سد خاکی کشور و کلنگ زنی سد و نیروگاه چمشیر گفته بود: در مدت کوتاهی که از آغاز سال گذشته، در سال حماسه سیاسی حماسه اقتصادی وزارت نیرو قبل از پایان اردیبهشت چندین حماسه بزرگ اقتصادی را از جمله موارد مذکور خلق کرده است.
چمشیر حماسهای اقتصادی یا عامل تخریب محیط زیست؟اکنون محسن موسوی خوانساری در گفت و گو با ایران اکونومیست، در پاسخ به این پرسش که آیا آبگیری سد چمشیر حماسهای اقتصادی در جهت توسعه کشاورزی است یا باعث آسیب به محیط زیست و مردم منطقه میشود، اظهار کرد: بر اساس ادعای کارشناسان و مسئولان وزارت نیرو، آبگیری چمشیر موضوعی است که براساس اصولی مطالعه شده بیان شده است چراکه به این نتیجه رسیدهاند که با آبگیری چمشیر شوری آب رودخانه در فصل تابستان تعدیل خواهد شد.
وی با اشاره به دو نکته حائز اهمیت درباره این موضوع افزود: نکته اول در بالادست سد است. مطالعات این سد حدود ۲۰ سال قبل انجام شده است؛ به عبارتی این سد زمانی طراحی و اجرا شده که مصارف این آب در بالادست به این شکل نبوده است. اخیرا مصارف آب در بالادست در استانهای فارس، کهگیلویه و بویراحمد و نورآباد بسیار زیاد بوده بهطوریکه برنجکاری بسیار رواج پیدا کرده و آب به صورت پمپاژ برای آن استفاده شده و در نتیجه مصارف آب بالا رفته است. نکته مهم این است که ما باید به مصارف آب بالادست دقت و آن را کنترل کنیم که آسیبی به سد وارد نکند. به هر حال سد چمشیر با یک فرضیاتی اجرا شده است.
موسویخوانساری ضمن اشاره به نکته دوم درباره پایین دست رودخانه خیرآباد توضیح داد: منطقه هندیجان و زیدون جزو استان خوزستان و منطقه خیرآباد در استان کهگیلویه و بویراحمد مناطق بسیار وسیعی هستند همچنین مناطق بسیاری در این دو منطقه در حال توسعه کشاورزی به وسیله تامین آب و ایجاد شبکههای آبیاری جدید هستند. اگر این مصارف سد افرایش پیدا کند سطوح زیر کشت پیشبینی شده قبلی نیز زیر سوال خواهند رفت بنابراین وزارت نیرو نباید اجازه دهد که مصارف در پاییندست بیش از حد بالا رود.
وی تاکید کرد: متاسفانه در بالادست و پاییندست سد توسعه بسیار زیاد است که وزارت نیرو باید از آنها جلوگیری کند تا این سد به اهدافی که دارد برسد.
چمشیر به اهداف خود رسیده است؟این کارشناس آب درباره در پاسخ به سوال ایران اکونومیست که اهداف احداث سد چمشیر چه بوده است؟ توضیح داد: طراح سد اهداف احداث آن را در گزارشهای خود آورده است اما سد هنوز آبگیری نشده و اینکه به اهداف خود رسیده یا خیر بستگی به بهرهبرداری از آن دارد. پس از بهرهبرداری از سدها معمولا مصارفی در پاییندست و بالادست آنها تعریف میشود که اهداف سد را تحت تاثیر قرار میدهند. به عنوان مثال درباره سد گتوند در پاییندست آن تا محل سد هیچ اتفاقی نیفتاده بود اما با رفتن به سمت اهواز و آبادان آب رودخانه بهشدت شور و آلوده میشود. اینکه این موضوع مربوط به گتوند است توهم است چراکه بهرهبرداری بیش از حد و توجه نکردن به رودخانه باعث چنین مشکلاتی شده است.
موسوی درباره اینکه با آبگیری چمشیر موافق یا مخالف است؟ اظهار کرد: آبگیری سد چمشیر دارای یک کارفرما، مشاور و تیم تخصصی است که باید تشخیص دهند سد را آبگیری کنند یا نکنند؟ من تنها میتوانم بگویم که از این سد و سیستم درست بهرهبرداری شود.
مزایا و معایب آبگیری چمشیروی درباره مزایا و معایب آبگیری چمشیر ادامه داد: آب رودخانه در فصل تابستان در منطقه زیدون و هندیجان بهشدت شور است و خاکهای آن منطقه را نیز بهشدت شور کرده است. یکی از اهداف سد چمشیر این است که بتواند شوری خاک و آب را تعدیل کند. اگر آبگیری برای رسیدن به این هدف باشد، خوب است.
موسویخوانساری افزود: نکته دوم این است که بتواند تولید انرژی برقآبی که نوعی انرژی تجدیدپذیر است، داشته باشد. بدین جهت برای رسیدن به این هدف نیز مناسب است.
وی در واکنش به مخالفان چمشیر گفت: آنها باید بتوانند در سلسله جلساتی از مسئولان سد سوال کنند و به پاسخهای مورد نظر خود برسند چراکه هیچ کس بهتر از مهندسان مشاور طرح و کارفرمای آن پاسخ این سؤالات را نمیداند.
موسویخوانساری در پایان تاکید کرد: متاسفانه در فضای مجازی و روزنامهها مسائل و مواردی مطرح میشود که از نظر دستاندرکاران و مجری طرح مورد تأیید نیست. به عنوان نمونه در مورد بحث تامین مالی چین و اعتباراتی که چین داده یا نداده صحبتهایی شده است این در حالیست که باید این موضوع را از مجری طرح سوال کنند که واقعیت چه بوده است. متاسفانه هنوز بدون دانستن واقعیت بیان این مسائل در فضای مجازی و روزنامهها باعث به وجود آوردن مشکلاتی شده است.
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: آبگیری سد چم شیر وزارت نیرو منطقه هندیجان سد گتوند آبگیری چم شیر آبگیری سد چم پایین دست بهره برداری وزارت نیرو سد چم شیر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۰۴۸۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وعده اتمام خاموشیها در تابستان جاری/ کاهش مصرف خانگی دیگر استانها، راهحل توسعه برق در استانهای دیگر است؟
به گزارش خبرآنلاین، وزارت نیرو در حالی وعده اتمام خاموشیها را دوباره مطرح کرده که ناترازی برق و گاز در کشور همواره از مشکلات اساسی است که مسئولان هم به آن اعتراف میکنند. بزرگترین قربانی در این میان صنایع هستند که همواره با قطعیهای پیاپی مواجه شدهاند.
تجارت نیوز در خبری نوشت:طبق گزارشهای سال گذشته، بسیاری از شهرکهای صنعتی هفتهای دو روز به دلیل کمبود برق تعطیل میشدند. تعطیلیهای پیاپی صنایع مهمی چون فولاد خوزستان به دلیل نبود برق، زیان بزرگی به این صنایع تحمیل کرده است. از سمت دیگر، دادن مرخصی اجباری به کارکنان در چنین شرایطی، مشکلات معیشتی بزرگی به دنبال داشته است.
دولت در برنامه هفتم توسعه پیشبینی کرده است مصرف برق در هر سال ۴/۵ درصد رشد کند. وزارت نیرو در جوابیهای که با عنوان «ابتکار وزارت نیرو برای حل بحران خاموشیها؛ راهاندازی پویش!» منتشر شده بود، مدعی است افزایش ظرفیت هشت هزار و ۵۰۰ مگاواتی تولید برق از ابتدای دولت سیزدهم میسر شده است.
گفته میشود کشور برای جبران کمبود برق، سالانه به راهاندازی حدود پنج هزار مگاوات نیروگاههای برق جدید نیاز دارد. به گفته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، در ابتدای دولت سیزدهم رقم ناترازی، حدود ۱۴ هزار مگاوات بوده و پیشبینی این است امسال با اقداماتی که صورت میگیرد ناترازی به حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاوات برسد.
طبق این اظهارات ناترازی برق همچنان رقم چشمگیری است و به نظر نمیرسد افزایش ظرفیتهای عنوانشده این ناترازی را جبران کند.
مسئولان به جای واگذاری راهحل به مصرفکنندگان، راهکاری عملیاتی برای کمبود برق در آستانه تابستان پیدا کنندطی سالهای گذشته در صنعت برق کشور سرمایهگذاری کافی صورت نگرفته و در عین حال تلاشی برای جایگزینی با انرژیهای تجدیدپذیر و بهبود تکنولوژی در این بخش نیز دیده نمیشود. طی این مدت، تامین برق مورد نیاز از طریق مدیریت مصرف، تعطیلی صنایع، کارخانهها، ادارات و خاموشیهای مکرر منازل صورت گرفته است. در این زمینه انتظار از مصرفکنندگان برای کاهش بحران برق و بیتوجهی به ناکارایی نیروگاهها، یکی دیگر از معضلات جدی صنعت برق است.
این در حالی است که برنامههای عملیاتی نامبرده در کشور باید نتایج مشاهدهپذیر داشته باشند. افزایش بحران حاکی از مشکلاتی در پیادهسازی برنامههای عملیاتی صنعت برق است. به دنبال آشکار شدن بحرانها، مسئولان مربوطه به جای واگذاری راهحل به مصرفکنندگان باید راهکاری عملیاتی برای کمبود برق در آستانه تابستان پیدا کنند. از این رو فرهنگسازی زمانی کارساز خواهد بود که بحران را درست نشانه گرفته باشند. در این زمینه به نظر نمیرسد کاهش مصرف مشترکان خانگی بحران برق را حل کند و افزایش مشارکت مشترکان خانگی در پویش، انرژی بیشتر را به بخش مولد کشور تحویل دهد.
تامین انرژی بخش مولد از منابع پایدار و بازدهی پایین نیروگاههاایران از مستعدترین کشورهای دنیا برای توسعه انرژیهای پاک بهویژه انرژی خورشیدی است؛ اما تاکنون سرمایهگذاری قابل ملاحظهای در حوزه انرژیهای پاک در کشور مشاهده نشده است. طبق گفته وزارت نیرو، ظرفیت تامین برق از طریق منابع تجدیدپذیر در کشور ۱۰۶۶ مگاوات در سال است. اما به نظر نمیرسد ظرفیت ۱۰۶۶ مگاواتی تامین برق از طریق انرژیهای تجدیدپذیر، بتواند مشکل تامین برق را حل کند.
بر اساس جوابیه وزارت نیرو، در بخش تجاری برای نخستین بار طرحهای تشویقمحور پیشبینی شده است. در حوزه کشاورزی در صورتی که کشاورزان ۸۰ درصد دیماند مصرفی خود را که معادل ۱۵ درصد از مصرف روزانه آنهاست از برق تولیدی حاصل از نیروگاههای تجدیدپذیر تامین کنند، از برنامههای مدیریت مصرف معاف خواهند شد.
اگر قرار است تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به سوی منابع تجدیدپذیر حرکت کنند، آیا نباید ظرفیت مورد نیاز آنها نیز وجود داشته باشد؟پیشتر گفته شده بود ظرفیت تولید برق نیروگاههای تجدیدپذیر ۱۰۶۶ مگاوات است. به نظر نمیرسد چنین رقمی حتی نیازهای بخش کوچکی از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را برطرف کند. اگر قرار است تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به سوی منابع تجدیدپذیر حرکت کنند، آیا نباید ظرفیت مورد نیاز آنها نیز وجود داشته باشد؟
چندی پیش علیاکبر محرابیان، وزیر نیرو، در حاشیه بازدید از کارخانههای گروه مپنا اظهار کرد: «بخش عمده توسعه صنعتی بر پایه انرژی انجام شده است. به طوری که امروزه با آنالیز صنایع مشخص میشود سرانه مصرف برق ما در صنایع نسبت به متوسط جهان بسیار بالاتر است.»
طبق گفته او، ایران در اغلب صنایع انرژیبر جزو ۱۰ کشور برتر است. محرابیان توضیح داده بود: «اگر مصارف انرژی و توسعه صنایع را بر پایه انرژی ببینیم، در اغلب صنایع انرژیبر هستیم.» اما بنا بر اظهارات او، در حوزه بهینهسازی، افزایش کارایی، راندمان و روشهای ترکیبی که میتواند از انرژی بیشترین آورده را داشته باشد، همچنان به برنامههای عملیاتی جدیتری نیاز است.
این اظهارات نشان میدهد نبود راندمان بهینه و کارایی پایینتر از سطح انتظار نیروگاهها و از طرف دیگر تامین انرژی صنایع از روشهای ناپایدار، کماکان از عوامل اتلاف انرژی در کشور محسوب میشود.
نصرالله زارعی، معاون پیشین شرکت مهندسی و توسعه نفت و کارشناس حوزه انرژی، در گفتوگو با فرارو اذعان کرده است: «نیروگاههای ما، نیروگاههای قدیمی هستند و نسبت به نیروگاههای استاندارد دنیا، بازدهی پایینی دارند. در سراسر دنیا شاهد فعالیت نیروگاههای جدیدی هستیم که از تکنولوژیهای روز دنیا بهره میبرند. این نیروگاهها بالای ۵۵ درصد راندمان دارند. این در حالی است که برخی نیروگاههای ما تنها ۲۰ درصد بازدهی دارند. از همینجا میتوان به اختلاف فاحش در بازدهی پی برد. ما در این وضعیت، سرمایهسوزی بالایی داریم. همچنین در بخش انتقال و توزیع انرژی با مشکلاتی مواجهیم چراکه سیستمهای انتقال ما نیز بهشدت فرسوده هستند. در نتیجه انرژی هدرشده ما از نیروگاهها تا رسیدن به خانهها بسیار زیاد است.»
نقد رویکرد وزارت نیرو نهتنها اجحاف در حق تلاشگران عرصه صنعت برق نیست، بلکه در راستای عملیاتیتر شدن راهکارها و پویایی ارتباط تلاشگران حقیقی عرصه صنعت برق و وزارت نیرو است. پیشگیری از بحرانهای پیش روی صنایع و مشترکان خانگی برق، باید از رویکردهای جدی وزرات نیرو باشد.
چنانچه در مراسم رونمایی از پویش با انرژی به قطعیهای پیدرپی برق استانهای جنوبی کشور اشاره شد، انتظار میرود وزارت نیرو به قدردانی از کارگران صنعت برق این استانها بسنده نکند و فکری به حال قطعی برق این مناطق کند. به نظر نمیرسد کاهش مصرف خانگی دیگر استانها، راهحل توسعه برق در استانهای دیگر باشد.
اگر راهکاری عملیاتی برای بحران برق در تابستان پی گرفته نشود، همچون سالهای گذشته شاهد گزارشهایی مبنی بر خاموشیها و تعطیلی پیاپی صنایع خواهیم بود.
۲۱۷
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1903181